ՏԻԳՐԱՆ ԶԱՐԳԱՐՅԱՆ
Խորագրի հյուրն է Հայաստանի ազգային գրադարանի տնօրեն Տիգրան Զարգարյանը:
– Ձեր կողմից բացահայտված ամենածածուկ, շատերին անծանոթ անկյունը Հայաստանում:
– Ամռանը նոր ճանապարհով Ստեփանակերտից վերադառնալիս անսպասելիորեն ֆանտաստիկ գեղեցկություններ հայտնաբերեցինք` ամբողջ ճանապարհը, Դադիվանքը, Սարսանգի ջրամբարը, լեռները:
– Կա՞ մի բան Երևանում, որն անասելի նյարդայնացնում է Ձեզ:
– Կեղտը, որ թափում ենք ամեն քայլափոխի, թքում ենք, ավտոմեքենաների պատուհաններից ծխախոտի քնթուկներ ենք շպրտում: Քաղաքաբնակի մշակույթ չունենք, եթե դա ձևավորվի, կհամարենք, որ դրան զուգահեռ մյուսներն էլ են ձևավորվում:
– Հենրիխ Մխիթարյանից, դուդուկ– ծիրան– խորովածից բացի, ինչը կարող էր մեր այցեքարտը դառնալ աշխարհում։
– Այն եզակին, որով մենք կարող ենք աշխարհին ներկայանալ՝ երևի թե մեր ձեռագրերն են և տպագիր ժառանգությունը`յուրօրինակ, նույնքան հին, որքան քաղաքակիրթ մյուս երկրների պատմությունն ու մշակույթը: Գաղտնիք չեմ ասի`միջին դարերում մեր գրողներներից շատերը եվրոպական լեզուներով անընդհատ թարգմանվել են: Ներսես Շնորհալին, օրինակ, թարգմանվել է 14 լեզվով, այդ թվում`արաբերեն: Միանշանակ ներկայանալու, հպարտանալու տեղ է տալիս: Վերջերս ազգային գրադարանում գրատպության թանգարան բացեցինք, որտեղ ցուցադրվում է մեր հարուստ ժառանգությունը, անցած ուղին:
– Նշեք Ձեր աշխարհընկալման վրա նշանակալի ազդեցություն ունեցած երեք գրքի անուն:
– Լավ գրքերը շատ են, դժվարանում եմ պատասխանել: Ամեն դեպքում, մարդը ձևավորվում է փոքր հասակում, հասուն տարիքում զարգանում է արդեն ձևավորված հիմքի վրա: Փոքր հասակում ինչ կարդացիր քեզ ձևավորում է: Առաջին հերթին հեքիաթները, օրինակ` Թումանյանի հեքիաթները, արկածային գրականությունը: Շատ լավ հիշում եմ, թե փոքր տարիքում ինձ առաջին անգամ ինչ գիրք նվիրեցին: Ջանի Ռոդարիի գրքերից էր` հազվագյուտ հանդիպող գունավոր տպագրությամբ, նկարազարդումներով… Շատ տպավորիչ էր:
– Դրական լիցքեր փոխանցող մարդկանց ճանաչո՞ւմ եք։
– Իհարկե, օրինակ`գաղափարակից ընկերները, մարդիկ, որոնք արժեքային համակարգ ունեն:
– Հնարավորություն ունենալու դեպքում ի՞նչ կկառուցեիք Երևանում։
-Հնարավորություն ունենալու դեպքում մեր մայրաքաղաքը կտեղափոխեի: Երևանը գերբեռնված է բոլոր առումներով` թե՛ մարդկային հոսքերի, թե՛ էկոլոգիական, թե՛ տրանսպորտային. քաղաքաշինական առումով սպառված է: Կկառուցեի, օրինակ, քաղաքական մայրաքաղաք, իսկ քաղաքը կմնար ավելի մշակութային, բնակելի տարածք:
– Ձեզ համար ո՞րն է անկախության խորհրդանիշը:
– Աշխարհում գործող 17 այբուբեն կա, որոնցից մեկը հայերենն է: Անկախության խորհրդանիշը առաջնահերթ այն է, որ մենք մեր լեզուն կարող ենք աշխարհին ներկայացնել, այդ լեզվով հաղորդակցվել:
Գարեգին Ալեքսանյան