Ի՞նչ ենք ա­նում սո­վո­րա­բար, երբ վեր­ջաց­նում ենք գրքի ըն­թեր­ցու­մը: Մարդ­կանց մե­ծա­մաս­նութ­յու­նը գիր­քը տե­ղա­վո­րում է գրա­պա­հա­րա­նում, մեկ էլ չգի­տես թե երբ բա­ցե­լու մշու­շոտ հե­ռան­կա­րով: Եվ հա­ճախ է ստաց­վում, որ գիրքն այլևս ­չի բաց­վում: Այդ դեպ­քում ին­չու՞ չփո­խա­նա­կել այն մեկ ու­րի­շի հետ:

Facebook սո­ցիա­լա­կան ցան­ցում գոր­ծում է «Փո­խա­նա­կում ենք գրքեր» (Book Swapping) խում­բը, ո­րի մի­ջո­ցով վեր­ջին տա­րի­նե­րին բազ­մա­թիվ օգ­տա­տե­րեր փո­խա­նա­կում են գրքեր: Գա­ղա­փա­րը որևէ շահ չի հե­տապն­դում, և ինչ որ ի­մաս­տով կա­րե­լի է ա­սել, որ այս

Այժմ խմբի ան­դամ­նե­րի քա­նա­կը ար­դեն հա­սել է տա­սը հա­զա­րի: Ժա­մա­նակ առ ժա­մա­նակ գրքա­սեր­նե­րը ե­րե­կույթ­ներ են կազ­մա­կեր­պում, ո­րոնց ժա­մա­նակ նրանց բե­րած գրքե­րը խառն­վում են, իսկ վեր­ջում՝ արթ­նա­նում նոր տա­նը:

Խմբում հիմ­նա­կա­նում գե­ղար­վես­տա­կան գրքեր են փո­խա­նակ­վում, բայց լի­նում են նաև մաս­նա­գի­տա­կան գրքե­րի փո­խա­նակ­ման դեպ­քեր: Փո­խա­նա­կում են ժա­մա­նա­կա­վոր կամ ան­ժամ­կետ: Սա­կայն ա­վե­լի հա­ճախ լի­նում են միա­կող­մա­նի դեպ­քեր, երբ որևէ մե­կը գրում է, որ ի­րեն ինչ-որ գիրք է հար­կա­վոր, իսկ խմբից ինչ-որ մե­կը ար­ձա­գան­քում է և իր օգ­նութ­յունն է բե­րում: Եր­բեմն լի­նում են պար­զա­պես նվի­րատ­վութ­յան դեպ­քեր: «Փո­խա­նա­կում ենք գրքեր» խում­բը հիմ­նա­կա­նում հա­մա­կար­գում է Ա­նի Ա­սատր­յա­նը: ԵՊՀ-ի ռո­մա­նա­գեր­մա­նա­կան բա­նա­սի­րութ­յան ֆա­կուլ­տե­տի 4-րդ ­կուր­սի ու­սա­նող է:

«Նախ ցան­կա­նում եմ ա­սել, որ ես չեմ ստեղ­ծել խում­բը, ինչ­պես կար­ծում են շա­տե­րը: Խում­բը 2011-ին ստեղ­ծել է Ար­ման Ղա­զար­յա­նը, ով գիրք է փնտրել ու չի գտել: Ես խմբում շատ ակ­տիվ էի և արդ­յուն­քում ստանձ­նե­ցի խմբի հա­մա­կար­գո­ղի դե­րը: 2013 թվա­կա­նին տե­ղի ու­նե­ցավ հա­մա­ցան­ցից դուրս մեր ա­ռա­ջին մեծ հան­դի­պու­մը: Ան­ցած տա­րի եր­կու ան­գամ ենք հան­դի­պել, գիրք նվի­րե­լու օ­րը՝ փետր­վա­րի 19-ին, և ամ­ռա­նը: Հա­վաք­վել ենք գիրք քննար­կե­լու կամ հայ ե­րի­տա­սարդ գրող­նե­րից մե­կի հետ զրու­ցե­լու: Կար­ծում եմ, որ խում­բը շատ օգ­տա­կար կա­րող է լի­նել, երբ գրա­դա­րան­նե­րը փակ են կամ չկա պա­հանջ­վող գիր­քը: Ինձ նույ­նիսկ ար­տերկ­րից փոս­տով են գիրք ու­ղար­կել (Հեր­ման Հես­սեի «Տա­փաս­տա­նի գայ­լը»՝ անգ­լե­րե­նով): Մտա­ծում ենք, որ լավ կլի­ներ, ե­թե մար­զե­րում լի­նեն տե­ղա­յին հա­մա­կար­գող­ներ, հան­դի­պում­նե­րի նա­խա­ձեռ­նող­ներ, սա­կայն այս ուղ­ղութ­յամբ դեռևս­ ա­ռա­ջըն­թաց չկա:

Ցան­կա­նում ենք նաև, որ խում­բը հա­սա­նե­լի լի­նի ֆեյս­բու­քից դուրս: Մեր սե­փա­կան կայ­քի (bookswapping.am) պատ­րաստ­ման շուրջ աշ­խա­տանք­նե­րը սկսվել են դեռևս 2013 թվա­կա­նին, սա­կայն ֆի­նան­սա­կան խնդիր­նե­րի պատ­ճա­ռով չենք կա­րո­ղա­նում ա­վար­տին հասց­նել: Կայ­քում ա­մեն մե­կը կու­նե­նա ա­ռան­ձին օգ­տա­հա­շիվ, իր փնտրած կամ ա­ռա­ջար­կած գիր­քը կկա­րո­ղա­նա տե­ղադ­րել լու­սան­կա­րի տես­քով: Այս ծրագ­րով մաս­նակ­ցել ենք «Armenia StartUp Cup»-ին, վեր­ջին ան­գամ մեր նա­խա­գի­ծը հայտն­վեց լա­վա­գույն յոթն­յա­կում, սա­կայն ֆի­նան­սա­վոր­վեց միայն լա­վա­գույն եռ­յա­կը:

Կա­րող եմ ա­սել, որ կար­դա­լը ինձ հա­մար բնա­կան պա­հանջ է դար­ձել, այլևս ­չեմ պատ­կե­րաց­նում կյանքս ա­ռանց ըն­թեր­ցա­նութ­յան: Ժա­մա­նա­կա­կից հա­յե­րից իմ սի­րած հե­ղի­նակ­ներն են Հրանտ Մաթևոս­յա­նը («Ծա­ռե­րը», «Աշ­նան արևը», «Ե­զը»), Հրաչ Սա­րի­բեկ­յա­նը («Երկ­վոր­յակ­նե­րի արևը»), Գուր­գեն Խանջ­յա­նը («Ե­նո­քի աչ­քը»), Ա­րամ Պաչ­յա­նը («Ծի­տը») Ռու­բեն Ֆիլ­յա­նը, օ­տար­նե­րից՝ Է­րիխ Ֆրո­մը «Սի­րե­լու ար­վես­տը»), Մի­լան Կուն­դե­րան («Կե­ցութ­յան ան­տա­նե­լի թեթևութ­յու­նը»)»:

Վլադիմիր Հովհաննիսյան