ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔԱՅԻՆ ՇՈւԿԱՅԻ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈւԹՅՈւՆՆԵՐԸ
Աշխատանքի շուկայի մասին պաշտոնական հրապարակումներն առաջին հայացքից մտահոգությունների տեղիք չտվող փաստեր են վեր հանում: Ազգային վիճակագրական ծառայության կողմից անցկացված ուսումնասիրությունից պարզ է դարձել, որ հարցվածների մոտ 19%-ը պատրաստ է եղել հենց հարցման պահին մեկնել արտերկիր: Արտագաղթի «պատրաստների» շրջանում գերակշռողը քաղաքաբնակ տղամարդիկ են եղել:
Այո, արդյունքներն, ինչ խոսք, ոգեշնչող չեն: Հայաստանի աշխատանքային շուկան, ասես միջազգային սկզբունքներից ու միտումներից էականորեն տարբեր հարթակում զարգանալիս լինի: Զորօրինակ. եթե աշխարհում վերջին տարիներին կնոջ դերի կարևորման միտում է նկատվում, ապա հայաստանյան աշխատանքային շուկայում, «ժրաջան մեղուները» տղամարդիկ են՝ անկախ տարիքից, ստացած կրթությունից ու ընտանեկան վիճակից: Գնաճը խաթարում է անվանական աշխատավարձի թռիչքաձև աճը, ինչի արդյունքում փաստացի եկամտի դրական փոփոխությունը գրեթե աննկատ է մնում: «Բարձրաթռիչ անվանական աշխատավարձ» ունենալու ձգտումը այս պարագայում շարունակում է երազանք մնալ:
Ազգային վիճակագրական ծառայության վերջին տվյալները հուշում են, որ հայաստանաբնակների գերակշիռ մասը ճիշտ կանեն իրենց բախտը որոնեն ֆինանսական ոլորտում: Ամենաբարձր աշխատավարձերը գրանցվել են հենց ֆինանսական ու ապահովագրական ոլորտներում: Սակայն մինչ այս կամ այն ոլորտ «ցատկելը» անհրաժեշտ է մի լավ մտածել և որոշ նրբություններ հաշվի առնել: Օրինակ, հարկ է նկատիառնել, որ Հայաստանում նույն ոլորտում աշխատող տղամարդիկ ավելի բարձր են վարձատրվում, քան կանայք:
Դուք դեռ չե՞ք կորցրել աշխատելու էնտուզիազմը: Եթե ձեր պլաննների մեջ չի մտնում վաղ տարիքում թոշակի գնալը և դուք ձեր մեջ ղեկավարի ջիղ եք նկատում, ապա կարող եք «թիրախավորել» հանքարդյունաբերության ոլորտը: Այստեղ դիտվել է ղեկավար անձնակազմի շրջանում միջին անվանական աշխատավարձի ամենաբարձր մակարդակը (1074 073 դրամ): Կարծում եք ինստիտուտցիոնալ ոչ պետական հատվածում ավելի շա՞տ կվաստակեք: Դիտարկումները վկայում են, որ այս տեսանկյունը վիճարկելի է: Առավել հավանական է, որ հաջողությունը Ձեզ կուղեկցի խոշոր ու միջին կազմակերպություններում, իսկ փոքր և գերփոքր կազմակերպություններից լուրջ ակնկալիքներ ունենալն՝ ուղղակի անհույս է: Վերոբերյալների համեմատ՝ պետական հատվածի աշխատավարձերն ավելի գերադասելի են:
Մի փոքրիկ անդրադարձ՝ պետության «ուշադրության կենտրոնում» գտնվող գործազուրկներին, որոնց 30%-ն, ի դեպ, բարձրագույն կրթություն ունի: Պարզվում է, որ հայերի 80%-ն աշխատանքից ազատվում է սեփական ցանկությամբ: Այս փաստը մտածելու տեղիք է տալիս: Մի՞թե մենք՝ քարից հաց քամող հայերս այդքան ծույլ ենք: Միգուցե սխալ թղթեր ստորագրելուց է այդպես ստացվել… Կամ ասենք ընդունելի աշխատանքային պայմանների բացակայությունն ու աշխատավարձի չափն է նմանօրինակ «ինքնազոհողության» պատճառը:
Գործազուրկների մասին խոսելիս կարևոր է նշել, որ թեպետ Հայաստանի «մեղուները» տղամարդիկ են, կանայք ավելի համառ են աշխատանք փնտրելիս: Պարզվում է նաև, որ աշխատանք փնտրելիս էլ մենք չենք դավաճանում մեր «լավագույն» ազգային ավանդույթներին: Հայերի մոտ 40%-ը դիմում է «ծանոթ-բարեկամների» օգնությանը:
Ամփոփելով ներկայացնենք ևս մեկ կարևոր ցուցանիշ. հայ գործազուրկների մի ստվար հատված (30%-ից ավելին) ունի բարձրագույն կրթություն: Ստորև ներկայացնենք նաև ամենաբարձր աշխատավարձերի հնգյակը (միջին աշխատավարձի ցուցանիշները ներկայացված են ըստ 2015 թվականի տվյալների)՝
- Ֆինանսական և ապահովագրական գործունեություն – 391 478դրամ,
- Հանքագործական արդյունաբերություն – 360 975 դրամ,
- Տեղեկատվություն և կապ – 329 533 դրամ,
- Էլեկտրականության, գազի, գոլորշու և լավորակ օդի մատակարարման ոլորտի աշխատակիցներ – 225 888 դրամ,
- Պետական կառավարում , պաշտպանություն, պարտադիր սոցիալական ապահովագրություն – 217 485 դրամ:
Մելինե Աբրահամյան