ՆԻՀԱԹ ՕԶԴԱԼ
Նիհաթ Օզդալը ծագումով հայ բանաստեղծ է, ով ժամանակակից թուրքական պոեզիան հարստացնում է հայկական երանգներով: Ապրում է Եփրատ գետի ափին՝ իր անձնական գրադարանում, որը պոեզիայի ամենահարուստ գրադարաններից մեկն է Թուրքիայում:
Առաջին գիրքը՝ «Google-ից առաջ» (Google’den Önce) վերնագրով տպագրվել է 2010 թ., որի համար բանաստեղծն արժանացել է երկու հեղինակավոր մրցանակի: Դրան հաջորդել են «Թևի հետագծերը» (Kanat İzleri, 2011), «Կոճակներ» (Düğmeler, 2015) և «Մաշկ» (Deri, 2017) ժողովածուները: Վերջին երկուսը դեռևս անտիպ «Կորդինատներ» (Koordinatlar) ժողովածուի հետ միասին կազմելու են եռապատում:
Բնագրից թարգմանաբար ներակայացվող ստեղծագործություններն ընտրված են «Թևի հետագծերը» ժողովածուից, որը թարգմանվել է բազմաթիվ լեզուներով (ռուսերեն, անգլերեն, ֆրանսերեն, իտալերեն, բուլղարերեն, քրդերեն և այլն)՝ մեծ ճանաչում բերելով հեղինակին Թուրքիայում և նրա սահմաններից դուրս:
2017 թ. Նիհաթ Օզդալն արժանացել է «Ոսկե դափնի» գրական մրցանակին:
Kanat İzleri
Թևի հետագծերը
/1/
Հեռո՜ւն:
(Քեզ
առուները գերող ջրաղացների տաղը
երգելու եկա):
/2/
Հեռանալուս համար երկնագույն մի ստով
դո՛ւ
թևիդ կիրքը մշտապես մեջդ պահեցիր:
/3/
Արևածագին մի ծիտ շարժվեց
գետի երկայնքով.
նվաղել էր կամքը:
Ա՜խ, թե ծիտ դառնամ, թռչեմ…
/4/
Ջրում մեծացած մի ծիտ էր գալիս
մամռոտ ճամփեքով…
Ա՜խ, թե ծիտ դառնամ, առ ճերմակ հոսեմ:
/5/
Քանի գիշեր է՝
ծտերը
հույսի՝ խորացող տագնապն են պատմում…
«Մշտապես ծնկող երեկոյի մեջ կապրեք:
Մեկընդմեջ փայլատակումներ կարող են լինել, անշուշտ, բայց երեկոն,
խավարը շատ չանցած, նորեն կծնկի:
Մի անգամ մարմին սողոսկած ու այլևս այն չլքող, ժամանակ առ ժամանակ գլուխ բարձրացնող տենդագին մի հիվանդության նման է սա: Հարձակվելու համար սպասում է մարմնի թուլանալուն: Տխրահարույցն էլ այն է, որ սա իրականությունից այնքան էլ շատ չի տարբերվում: Հույսն, ըստ էության, լավատեսական մի ենթադրությունից զատ այլ բան չէ»[1]:
/6/
Ձագո՜ւկ,
ծտերից հետո սկսվածը
խավարն էր…
Գիշերվա երեքին մաղել սկսեց
ծիտը:
/7/
Թևեր ունեմ, որոնց
անզոր էի
թռչել սովորեցնել:
/9/
Եթե չասեի,
միայնակ կմնային
թևի հետագծերը…
Թարգմանությունը՝ Կարոլինա Սահակյանի
[1]Հղում թուրք գրող Ալի Թեոմանի (1962-2011) հայտնի «Անհուսություն» (“Umutsuzluk”) ստեղծագործությանը: