ԿՆԵՐԵՔ, ԴՈւՔ ԶԲԱՂՎԱ՞Ծ ԵՔ
Վերջերս երիտասարդության միջազգային օրն էր: Մեր երիտասարդությունը նաև տեղական տոնական օր ունի, սակայն հարկ է նկատել, որ հատուկ օրերի առատությունից հայ երիտասարդների խնդիրներն ամենևին էլ չեն պակասում: Զբաղվածության ոլորտում առկա առաջնահերթ խնդիրներից է դիտարկվում երիտասարդների գործազրկության բարձր մակարդակը: 2015 թվականին՝ գործազուրկների 37%-ը եղել են երիտասարդներ: Նրանց 42,3%-ը չօգտագործվող աշխատուժ է, իսկ 16,8%-ը՝ գործազուրկ:
Հայաստանում, ինչպես և աշխարհում, երիտասարդների ամենամեծ խնդիրն իրապես գործազրկությունն է: Անցկացված հարցումների համաձայն՝ նրանց 70%-ը մեր երկրում՝ ներկայումս չի զբաղվում եկամուտ ապահովող որևէ գործունեությամբ: Երիտասարդական կազմակերպություններից մեկի հարցումներով՝ 16-30 տարեկան երիտասարդների ավելի քան 80%-ի համար շարունակում է առաջնահերթ խնդիր մնալ գործազրկությունը, 48%-ի համար՝ ցածր աշխատավարձը և 35%-ի համար՝ բնակարանային ապահովման խնդիրները:
Գործազրկությունը Հայաստանում երիտասարդությանն առնչվող լրջագույն խնդիր է: Վերջին տարիների տվյալներով ԱՊՀ երկրների ցանկում այս գծով մենք առաջին տեղերում ենք: Վիճակագրությունը փաստում է, որ Հայաստանի տնտեսապես ակտիվ բնակչության 18%-ից ավելին գործազուրկ է: Խոսքը շուրջ 224 հազար քաղաքացիների մասին է: Այլ կերպ ասած` աշխատունակ 11 քաղաքացիներից 2-ը գործազուրկ են: Սա՝ 2016թ. սեպտեմբերի դրությամբ:
Ըստ Համաշխարհային բանկի և Ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալների՝ անկախության 26 տարիների (1991-2016թթ.) ընթացքում Հայաստանում գործազրկության միջին մակարդակը կազմել է 21,7%: Գործազրկության ամենաբարձր ցուցանիշն արձանագրվել է 2001թ.՝ 35,9%, ամենացածրը՝ 2013թվականին՝ 16,2%: Սակայն վերջին տարիներին գործազրկության մակարդակը շարունակաբար աճում է: Զեկույցում նշվում է, որ հանրապետությունում սոցիալ-տնտեսական վիճակից բխող հետևանքներից առաջնայինն արտագաղթն է: 2011-2015թթ. Հայաստանի մշտական բնակչությունն, ըստ պաշտոնական վիճակագրության, պակասել է 22,8 հազարով: Այս ընթացքում ամեն տարի միջինը 40 հազար ՀՀ քաղաքացի հատել է երկրի սահմանը և չի վերադարձել:
Հայաստանում 2016թ. տնտեսական աճը կազմել է ընդամենը 0,5%՝ նախատեսված 2,2%-ի փոխարեն: 2016թ. սեպտեմբերի դրությամբ զբաղվածների թիվը Հայաստանում կազմել է շուրջ 1 մլն 10 հազար քաղաքացի, ինչը 2015թ. նույն ժամանակահատվածի համեմատ կրճատվել է շուրջ 9%-ով: Եթե հաշվի առնենք, որ երիտասարդությունն ընդհանրապես հասարակության շարժիչն է, ապա այսօր ակնհայտ է, որ Հայաստանում լուրջ խնդիր ունենք նախ՝ երիտասարդության զբաղվածության առումով: Որովհետև առաջինը հենց տեղում փնտրված ու չգտնված աշխատանքի պատճառով են երիտասարդները միայնակ կամ ընտանիքներով հեռանում երկրից:
Ծերացող հասարակության պատճառներից մեկն էլ սա է: Աշխատանքը ոչ միայն ապրուստի միջոցի, եկամտի հնարավորություն է, այն նաև սեփական հնարավորությունները, գիտելիքներն ու հմտություններն իրացնելու, ինքնադրսևորվելու և հասարակության լիարժեք անդամ լինելու դաշտ է: Իհարկե, գիտենք նաև՝ ով փնտրում է, գտնում է, սակայն որ հայաստանյան աշխատաշուկան առատաձեռն չի, դա էլ փաստ է: Այս դեպքում երիտասարդները պետք է ավելի նախաձեռնող լինեն, լավ կրթված, որպեսզի ավելի հեշտ գտնեն իրենց տեղը: Նույնը՝ արհեստների մասով: Քիչ-քիչ վերադառնում է նաև լավ արհեստավորների պահանջարկը: Այնպես որ՝ զբաղված լինելն այսօր հասարակությունում լուրջ կարգավիճակ է ապահովում:
Սյունե Սևադա