Ի՞ՆՉ, ԵԹԵ ՈՉ՝ ԱԽՈՐԺԵԼԻ ԲՈՒԴ…
Երևանի փողոցներում այս օրերին դժվար է հանդիպել անհոգ մեծահասակների: Բոլորն ասես չափից դուրս լարված լինեն: Քաղաքացիների անսովոր շտապողականությունն անզեն աչքով անգամ նկատելի է: Առատ ձյան պատճառով «կատոկի» վերածված փողոցներով սլացող երթուղայինի վարորդը բարկացած բարձրաձայնում է ոչ միայն իրեն, այլև շատերին մտահոգող խնդրի մասին. «Քաղաքը միայն այս օրերին` դեկտեմբերի վերջին երկու շաբաթներին է ասես շունչ առնում»:
Ու, իսկապես, տարեվերջյան փողոցները «հևում» են ավտոմեքենաների գերառատությունից: Դա իր հերթին հանգեցրել է խցանումների պարբերականության շատացման: Մարդիկ մտահոգ են: Ֆիզիկական աշխատանքից հոգնած տղամարդը շուկայում առանձնապես չի էլ հետաքրքրվում, թե կինն ինչ է ընտրում, նա ուղղակի անտարբեր հայացքով մեկնում է գումարը՝ ու վերցնում ապրանքը: Ամենաանհոգն այս օրերին՝ երեխաներն են: Նրանք սպասում են թե՛ առատ տեղումների, թե՛ նվերների ու զվարճանքի, թե՛ արձակուրդի, համեղ ուտելիքների և տոնական ֆիլմերի: Կենսաշատ էներգիայի անսպառ պաշար ունեցող երեխաների ուրախությունը, սակայն, չեն «կիսում» հոգսերի տակ կքած չափահասները: Նրանք նկատելիորեն հոգնել են նոր տարվա տոնակատարություններից, ամեն տարի կրկնվող նույն սցենարից, արդեն անգիր արած բաժակաճառերից և հնացած կատակներից, երբ, օրինակ, տուն հյուր եկած ոմն Սամվելին, չնայած առատ սեղանին, տանտիկին Ժաննան առաջարկում է սառնարանում մնացած օգտակար ապուր:
Անառողջ մրցավազքի մեջ մտնելով՝ մարդիկ ամեն ինչի գնում են, նրանք նույնիսկ վարկ են վերցնում, որպեսզի իրենց սեղանը ոչնչով չզիջի հարևանի կամ բարեկամի սեղանին: Նաև նման պատճառներով է, որ ամանորը շատ-շատերի համար ոչ թե տոն է, այլ հոգս, պարտավորություն և զուտ՝ մարդկանց «խոսելուց զրկելու» արարողակարգ: Ուրախանալու ու հանգստանալու փոխարեն մարդիկ հաճախ նյարդայնանում ու հյուծվում են:
Երևանի փողոցներում «Ճամփորդը» զրուցել է բազմաթիվ քաղաքացիների հետ՝ պարզելու թե՛ գալիք, թե՛ այսպես կոչված այլընտրանքային ամանորի հանդեպ նրանց տրամադրվածությունը : Շատերը (հատկապես կանայք) հարցման ընթացքում խոստովանել են, որ ուժասպառ են լինում տոնական օրերին և արդեն հոգեբանորեն մաշվել են սպասվող ավանդական հյուրասիրությունից:
Ի՞նչպես կծախսեիք նոր տարվա սեղանի համար նախատեսված գումարն ու ժամանակը հարցին ի պատասխան, «Ճամփորդի» թղթակցի հետ զրույցում 100 հարցվածներից մոտ 80-ը պատասխանել է՝ «կճամփորդեի»: Գումարի չափից կախված՝ նրանք պատրաստ են իրենց հանգիստն անցկացնել Հայաստանում, Վրաստանում, Իրանում, տաք ու անձյուն այլ երկրներում: Իհարկե, գտնվել են նաև մարդիկ, ում համար ամանորը նշելու միակ և անփոխարինելի ձևը տանը՝ հարազատ-բարեկամների ընկերակցությամբ անցկացնելն է:
Հարցվածներից մեկի դիտարկմամբ՝ Ամանորը տարվա միակ շրջանն է, երբ հնարավոր է հանդիպել բոլոր բարեկամ-հարազատներին: Այս առումով այն իսկապես անփոխարինելի է: Հարցմանը մասնակցած տղամարդկանցից մեկն էլ անկեղծանալով նկատել է, որ սիրով կփակեր կուտակած պարտքերն ու վերցրած վարկերը և երեխաներին կտաներ զվարճանքի կենտրոններ: Ստացված պատասխանների մեջ եղել են նաև լվացքի մեքենա, տպագրիչ սարք ձեռք բերել ցանկացողներ: Երիտասարդներից մի քանիսն էլ նշել են, որ հաճույքով կգնեին գրքեր և ամանորյա արձակուրդի ժամանակ կտրվեին ընթերցանությանը:
Գարեգին Ալեքսանյան